Reforma oświatowa a projekty w ramach Osi Priorytetowej X – Edukacja dla rozwoju regionu

Instytucja Zarządzająca RPO WM dla naborów wniosków o dofinansowanie projektów w trybie konkursowym w 2016 r. realizowanych w ramach Poddziałania 10.1.2 Edukacja ogólna w ramach ZIT oraz 10.3.3 Doradztwo edukacyjno-zawodowe w ramach ZIT przyjmuje następujące rozwiązania, z zastrzeżeniem, że w każdym przypadku należy dokonać analizy możliwości ich zastosowania, w zależności od indywidualnej sytuacji objętej wsparciem szkoły.

1. Wsparcie w projekcie należy adresować do rozpoznanej i zdiagnozowanej grupy uczniów/nauczycieli danej dotychczasowej szkoły:

• w przypadku dotychczasowych gimnazjów, do uczniów gimnazjów/nauczycieli, bez względu na to, czy klasy gimnazjalne znajdą się w innej szkole, czy będą do 2019 r. funkcjonować w dotychczasowym gimnazjum,
• w przypadku szkół innego typu, grupa docelowa czy planowane działania również nie ulegną zmianie, bez względu na fakt włączenia w struktury szkoły klas gimnazjalnych.

Analogiczne podejście dotyczy niskich wyników z egzaminów zewnętrznych zidentyfikowanych dla szkół przewidzianych do wsparcia. Należy przyjąć, że:

• w przypadku dotychczasowych gimnazjów wskazują one na niezadawalający poziom nauczania również w klasach gimnazjalnych dotychczasowych gimnazjów włączonych do szkół innego typu lub funkcjonujących w szkołach, w które gimnazja zostały przekształcone zgodnie z przepisami ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe,
• w przypadku szkół innego typu wskazują one na niezadawalający poziom prowadzonego w nich nauczania, bez względu na fakt włączenia w struktury tych szkół klas gimnazjalnych.

2. Kwestia trwałość projektu oraz zachowania trwałości rezultatów projektu zostały określone we wzorze umowy o dofinasowanie projektu.

Przewidziany w przyjętym do dofinansowania projekcie zakup środków trwałych lub inwestycje będą musiały zostać zweryfikowane, szczególnie w przypadku projektów, które miały objąć dotychczasowe gimnazja. Jeśli się okaże, że trwałość inwestycji EFS nie będzie mogła być zachowana, zakres zaplanowanych przez Beneficjentów działań będzie musiał ulec zmianie, a wnioski o dofinansowanie modyfikacji.

Zgodnie z zapisami art. 71 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 trwałość projektu musi być zachowana przez okres 5 lat od daty płatności końcowej na rzecz Wnioskodawcy, który otrzymał wsparcie). Beneficjent ma obowiązek zachowania trwałości projektu, o której mowa w art. 71 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013, której niedotrzymanie skutkuje zwrotem dofinansowania wraz z odsetkami jak dla zaległości podatkowych, liczonego wprost proporcjonalnie do liczby dni pozostałych do zakończenia okresu trwałości, w trybie wyznaczonym przez instytucję pośredniczącą, będąca stroną umowy. Beneficjent ma obowiązek zachowania trwałości rezultatów zgodnie z wnioskiem o dofinansowanie projektu.

3. Możliwe jest, uzasadnione i wynikające z przyczyn niezależnych od Beneficjenta, obniżenie deklarowanych we wniosku o dofinansowanie nakładów ponoszonych ze środków innych niż EFS na określone w projekcie działania w porównaniu z nakładami ponoszonymi na te działania w okresie 12 miesięcy przed złożeniem wniosku o dofinansowanie.
4. Wynikające ze zmian w systemie oświaty przekształcenia szkół nie wpłyną na rodzaj realizowanych w projektach wskaźników kluczowych (pochodzących z WLWK 2014-2020) i wskaźników specyficznych dla programu (dodatkowe wskaźniki określone dla RPO WM 2014-2020). Będą się one odnosić do uczniów, nauczycieli czy szkół zaplanowanych do objęcia wsparciem, zgodnie ze stanem faktycznym, tj. w przypadku wsparcia gimnazjów wskazywane przez Beneficjentów wskaźniki będą dotyczyć w zależności od sytuacji: dotychczasowych gimnazjów lub klas gimnazjalnych włączonych do szkół innego typu lub funkcjonujących w przekształconych gimnazjach. Natomiast w odniesieniu do wskaźników uwzględniających specyfikę danego projektu, określonych przez Beneficjenta w projekcie (wskaźniki specyficzne dla projektu), mogą ulec zmianie (do decyzji IP będącej stroną umowy), ponieważ podlegają monitorowaniu i rozliczeniu wyłącznie na poziomie projektu. Zmiana taka musi być jednak uzasadniona, a wskaźniki nadal adekwatne do zakresu i celu projektu.

5. Zgodnie z regułą proporcjonalności, o której mowa w Wytycznych w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020, w przypadku niespełnienia kryterium zatwierdzonego przez Komitet Monitorujący PO, IP będąca stroną umowy może uznać wszystkie lub odpowiednią część wydatków dotychczas rozliczonych w ramach projektu za niekwalifikowalne, a w przypadku nieosiągnięcia celu projektu może uznać wszystkie lub odpowiednią część wydatków dotychczas rozliczonych w ramach projektu za niekwalifikowalne, przy czym wysokość wydatków niekwalifikowalnych uzależniona jest od stopnia niezrealizowania celu. Ponadto, IP będąca stroną umowy o dofinansowanie projektu może odstąpić od rozliczenia projektu zgodnie z regułą proporcjonalności lub obniżyć wysokość środków tej regule podlegających, jeśli Beneficjent o to wnioskuje i należycie uzasadni przyczyny nieosiągnięcia założeń, w szczególności wykaże swoje starania zmierzające do osiągnięcia założeń projektu. Warunek ten może mieć szczególne znaczenie, w tych przypadkach, w których zmiany do projektu zgłaszane przez Beneficjentów będą bezpośrednio wynikały z wprowadzanej obecnie reformy systemu oświaty.

Ponadto, mając na uwadze wątpliwości i obawy Beneficjentów, którzy rozpoczęli już realizację projektów bądź właśnie ją rozpoczynają, Instytucja Zarządzająca RPO WM proponuje poinformowanie Beneficjentów o możliwości zgłoszenia zmian do projektu wynikających z reformy systemu oświaty (sposób zgłaszania zmian do projektu jest określony we wzorze umowy o dofinansowanie). Należy jednak pamiętać, że zmiany zaproponowane przez Beneficjentów w zatwierdzonym wniosku o dofinansowanie zawsze powinny być rozpatrzone przez IP (będącą stroną umowy) w szczególności pod kątem zgodności realizacji projektu z założonymi w projekcie celami i rezultatami oraz zgodności z kryteriami wyboru projektów. W przypadku Beneficjentów, którzy oczekują na podpisanie umów
o dofinasowanie, Instytucja Zarządzająca RPO WM proponuje przyjęcie rozwiązań minimalizujących ryzyko odstąpienia Beneficjentów od podpisywania umów tj. zawarcie umowy o dofinansowanie projektu wybranego do dofinasowania zgodnie z obowiązującym wzorem umowy o dofinansowanie i jednocześnie zapewnienie przez IP Beneficjentów,
z którymi będą podpisywane umowy o dofinansowanie, że bezpośrednio po podpisaniu umowy będą mieli możliwość zgłoszenia zmian do projektu wynikających z reformy systemu oświaty.